Podział majątku a fizyczny podział
Podział majątku a fizyczny podział. W myśl art. 46 KC do podziału majątku, który był objęty wspólnością ustawową, stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. Z kolei dotyczący działu spadku art. 1035 KC przewiduje odpowiednie stosowanie przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych, tj. przepisów art. 210 i następne KC. Z przepisów art. 211 i 212 KC wynika, że ustawa zna trzy sposoby zniesienia współwłasności:
1) NP. DOM NA PÓŁ – przez podział rzeczy wspólnej (tzw. podział fizyczny),
2) NP. DOM DLA 1 OSOBY – przez przyznanie rzeczy na własność jednemu ze współwłaścicieli oraz
3) SPRZEDAŻ – przez sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
Małżonkowie muszą podjąć decyzję, co wybierają
Przede wszystkim zgodnie z art. 211 KC każdy ze małżonków może się domagać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej.pr
Zasadą jest przeto, że w razie braku odmiennej woli małżonka, podział majątku powinien nastąpić przez fizyczny podział rzeczy wspólnej. [ FIZYCZNY] W sprawie o podział majątku sąd powinien rozważyć, czy nie jest możliwe wyjście z niepodzielności w taki właśnie sposób. Dopiero po stwierdzeniu, że to nie jest możliwe lub dopuszczalne, winien przystąpić do oceny, który z dwóch pozostałych sposobów jest bardziej odpowiedni ze względu na całokształt okoliczności w sprawie.
Dowiedz się, jak pomagam -> Moja osobista historia – Kontakt ????
Podział majątku a fizyczny podział – Okoliczności
Istotne znaczenie mają okoliczności istniejące w chwili podziału tego majątku, a nie w chwili ustania wspólności ustawowej. Dlatego też ocena co do tego, jaki sposób podziału najlepiej odpowiada usprawiedliwionym interesom każdego z małżonków, wymaga rozważenia sytuacji osobistej, majątkowej i rodzinnej małżonków, istniejącej w chwili dokonywania podziału. Niewątpliwie podział fizyczny jest najbardziej sprawiedliwy z punktu widzenia indywidualnych interesów byłych małżonków. [ KAŻDĄ SYTUACJĘ NALEŻY BADAĆ INDYWIDUALNIE ] Każdy z nich jest bowiem traktowany przy tym podziale w sposób jednakowy. Ponadto każdy otrzymuje w naturze część tego, co stanowiło jego własność przed podziałem. Fizyczny podział jest pożądany także z tego względu, że nie prowadzi do zasądzenia wysokich, często nierealnych spłat.
Czytaj więcej: Sposoby podziału. W jaki sposób sąd podzieli majątek?
Podział w naturze
Zgodnie z treścią art. 211 k.c. uprawnieniem każdego ze współwłaścicieli jest żądanie podziału rzeczy w naturze. Podział fizyczny jest bowiem podstawowym sposobem zniesienia współwłasności, wyraźnie preferowanym przez kodeks cywilny.[ PYTANIE ZASADNICZE CO JEST PREFEROWANE PRZEZ MAŁŻONKÓW] . Na podkreślenie zasługuje zgodne stanowisko judykatury i piśmiennictwa. Akcentuje ono fakt, że spośród trzech sposobów zniesienia współwłasności podział fizyczny jest najbardziej pożądany z punktu widzenia indywidualnych interesów współwłaścicieli. Każdy z nich traktowany jest jednakowo, zwłaszcza gdy podział sankcjonuje istniejący stan rzeczy. (por. m.in. postanowienie SN z dnia 26.10.1976, III CRN 227/76, OSNC 1977/5-6/98; z 30.10.1978, III CRN 214/78, niepubl; z 13.03.1997, III CKN 19/97 OSNC 1997/8/115).
Kiedy nie można podzielić nieruchomości – Brak możliwości technicznej
Przeszkodą w zniesieniu współwłasności przez dokonanie fizycznego podziału rzeczy jest niewątpliwie brak możliwości technicznego podziału rzeczy. W niniejszej sprawie takiego problemu nie ma, albowiem dom jest wybudowany w stylu ”bliźniak”. Tymczasem, jeśli konstrukcja budynku i techniczne względy nie będą sprzeciwiać się podziałowi, a nieporozumienia między współwłaścicielami nie będą rażące, ustanowienie odrębnej własności lokali jest w pełni zgodne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. Jest nim własność budynku mieszkalnego, w którym właściciele zaspakajają potrzeby mieszkaniowe, a z uwagi na wiek i zasoby finansowe nie są w stanie w inny sposób rozwiązać swej sytuacji mieszkaniowej.
Podział majątku a fizyczny podział
Zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. Podział fizyczny rzeczy jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 09 września 2011r., I CSK 674/10, Lex nr 960518 ). Z punktu widzenia indywidualnych interesów współwłaścicieli, taki podział jest najbardziej sprawiedliwy. Każdy z nich ma wówczas możliwość otrzymania części rzeczy wspólnej w naturze.
Odnośnie jednak do wypadku zniesienia współwłasności polegającego na ustanowieniu odrębnej własności lokali – które to rozwiązanie jest swoistym „podziałem fizycznym nieruchomości” (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 05 lutego 2010r., III CSK 195/09, Lex nr 585823 ) – spotkać można w orzecznictwie obok orzeczeń prezentujących powyższy punkt widzenia ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 04 sierpnia 1999r., II CKN 549/98, Lex nr 56815; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 04 października 2002r., III CKN 1283/00, OSNC 2003, nr 12, poz. 170 ) również orzeczenia opowiadające się za odstąpieniem przez Sąd od tego podziału – ze względu właśnie na wspomniany wyżej konflikt, którego – wobec konieczności dalszego współposiadania, współkorzystania oraz wspólnego zarządzania tzw. nieruchomością wspólną – nie zlikwiduje wyodrębnienie lokali ( za Teresą A. Filipiak, Komentarz do art. 211 Kodeksu cywilnego, Lex/el ).
Ponadto w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 07 kwietnia 2000r., IV CKN 8/00 Lex nr 52677 stwierdzono, że poważny konflikt, istniejący między współwłaścicielami, może uzasadniać odstąpienie przez Sąd od zniesienia współwłasności przez ustanowienie odrębnej własności lokali. Jest on bowiem jedną z istotnych okoliczności, która powinna być brana pod uwagę przy decyzji o zniesieniu współwłasności przez ustanowienie odrębnej własności lokali.
Szukasz adwokata? Sprawdź, dlaczego warto nas wybrać -> Opinie klientów o kancelarii ⭐⭐⭐⭐⭐ 5/5
Podział majątku a fizyczny podział – Zdanie Sądu Najwyższego
Podobnie Sąd Najwyższy wypowiedział się w postanowieniu z dnia 17 kwietnia 2002 r., IV CKN 975/00, Lex nr 57201. Stwierdził, że przymus pozostawania w stosunku współwłasności nieruchomości wspólnej ( art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali) wraz z konsekwencjami co do obowiązku współdziałania w zarządzie sprawia, iż rezultat prawny tego sposobu zniesienia współwłasności sytuuje się między podziałem zupełnym a pozostawaniem we współwłasności. Dlatego przy rozstrzyganiu o tym sposobie zniesienia współwłasności, zwłaszcza nieruchomości małych, większą wagę należy przywiązywać do stosunków osobistych między współwłaścicielami.
Przeczytaj więcej:
Z poważaniem,
Adwokat Marta Wnuk
Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:
tel.: +48691512933
e-mail: kontakt@adwokatwnuk.pl
