Kiedy istnieje spór co do opieki nad dzieckiem, sąd kieruje rodzinę na badania Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów. Zazwyczaj OZSS ma zadanie określić jakie są predyspozycje rodzicielskiego każdego z rodziców osobno oraz poddać badaniu więzi rodzinne. Jak wygląda takie badanie?
Badanie więzi dziecka z rodzicami – jaki cel?
Opinia OZZS jest zazwyczaj kluczowa w wydaniu wyroku w sprawie rozwodowej. Pomaga określić kontakty, miejsce zamieszkania dziecka oraz częstotliwość spotkań z drugoplanowym rodzicem. Może także być podstawą do ograniczenia władzy rodzicielskiej obojgu lub jednemu z rodziców. W opinii zawarte są informacje, jak ewentualny konflikt rodziców wpływa na dzieci oraz który rodzic jest rodzicem pierwszoplanowym. PORADA PRAWNA
Testy do badania więzi rodzinnych. Przede wszystkim obserwacja
Jak wyglądają badania Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów? Możesz być pewien, że dostaniesz podczas badań różnego rodzaju testy, jednak musisz być świadomy jednej fundamentalnej rzeczy, którą zawsze powtarzam moim klientom. Podstawową metodą badawczą zespołu ekspertów, czyli zazwyczaj psychologa, pedagoga i psychiatry (choć w zależności od sprawy mogą zostać wybrani inni specjaliści), jest obserwacja.
Jesteśmy przyzwyczajeni, że wszystko ma swoje ramy i sprawnie poruszamy się w danym schemacie. Badanie również jest takim schematem, ale nie do końca jesteśmy świadomi, że jesteśmy obserwowani od samego początku. Nawet jeśli wydaje nam się, że spędzamy chwilę teraz wyłącznie swoim dzieckiem, nikt na nas nie patrzy, ani nie zadaje nam pytań – badanie nadal trwa. Jeśli myślisz, że nastąpiła przerwa, jesteś w błędzie. Badania psychologiczne przy rozwodzie
Badanie więzi dziecka z rodzicami – jak wygląda?
W pomieszczeniach mogą być zamontowane kamery, a badanie pomyślane jest tak, by dać Wam przestrzeń i zaobserwować zachowania, które występują w codziennym życiu. Nie może to być wyłącznie sztuczna sytuacja, która by pozwalała na kreowanie przez Was nieprawdziwych wizerunków. Eksperci muszą mieć dostęp do rzeczywistych reakcji i móc je ocenić.
Macie sprawdzić się w sytuacjach trudniejszych, konfliktu czy też znudzenia swojego dziecka. Badanie więzi polega na sprawdzeniu, do kogo dziecko zwraca się po pomoc, z którym rodzicem i jak się bawi, czy jest swobodne czy zdenerwowane, jak się zwraca do rodziców, jak reaguje na opuszczenie przez niego pomieszczenia, jak go żegna i wita. Dziecięce reakcje są szczere, jeśli da się na nie przestrzeń.
Badanie psychologiczne dziecka do sądu – rozmowa
Może się Państwu wydać to banalne, ale kolejną metodą badawczą jest rozmowa zarówno z rodzicami jak i dzieckiem. Oczywiście od wieku dziecka zależy, jak szczegółowa będzie taka rozmowa i jakie pytania będą dziecku zadawane. Są to na ogół luźne pytania dotyczące spędzania czasu z rodzicami. Dodatkowym elementem jako pretekstem do rozmowy może być rysunek rodziny czy też domu wykonany przez dziecko.
Badanie młodszych dzieci (w wieku przedszkolnym) opiera się przede wszystkim na rozmowie podczas zabawy. Badania odbywają się w takim właśnie specjalnym pomieszczeniu, gdzie są klocki, lalki i inne zabawki.
Chcesz się dowiedzieć więcej o opinii biegłych? Co zrobić, jeśli się z nią nie zgadasz? Obejrzyj mój film na kanale YouTube:
Opinia psychologiczna dziecka do sądu
Musisz pamiętać, że nawet jeżeli nauczysz dziecko odpowiedzi lub przekupisz je w jakiś sposób, by odpowiadało zgodnie z Twoją wolą, eksperci mogą to wykryć. Dziecko wtedy jest napięte oraz często posługuje się słownictwem nieadekwatnym do swojego wieku. Pamiętaj, że biegli raczej badają motywacje i szukają odpowiedzi, czemu dziecko nie chce przebywać z danym rodzicem. Nie będą więc wprost zadawać pytania o preferencje dziecka, zwłaszcza że dziecko w większości przypadków chciałoby mieć kontrakt z obojgiem rodziców.
Badanie więzi rodzinnych – jak odpowiadać na pytania?
Psycholog czy inny ekspert rozmawiający z Wami będzie miał wgląd w akta sprawy. Warto więc być szczerym, przedstawiać swoją wizję sytuacji, ale nie koloryzować, ani próbować się wybielić. Deklaracje i przedstawianie się w dobrym świetle to jedno, a to co widać w aktach sprawy – to drugie. W testach zawsze znajduje się tzw. skala kłamstwa i są stworzone tak, by wychwycić niespójności (np. poprzez pytania kontrolne). Warto przypomnieć sobie chronologię zdarzeń oraz dokumenty, które zostały złożone do sądu w trakcie sprawy. Bądź gotowy, aby podać przykłady z Waszego życia rodzinnego, np. jak rozwiązujecie konflikty, jak wygląda współpraca lub jej brak podczas sprawowania opieki nad dziećmi.
Przygotuj się do odpowiedzi na pytania, czemu chcesz np. ograniczyć kontakty drugiego rodzica lub czemu chcesz więcej widywać się z dzieckiem. Jakie prawa ma ojciec? Test czy dziecko jest manipulowane Potrzebne są argumenty. Przykładowo możesz podać jaka jest preferencja dziecka: „syn tęskni za mną, dopytuje, kiedy się ze mną zobaczy”, „zależy mi na więzi z dzieckiem i byciu obecnym w jego życiu”, „drugi rodzic nie ma odpowiednich kompetencji wychowawczych, szybko wpada w złość”.
Przykładowe testy do badanie więzi rodzinnych – Test Rottera
Przygotuj się na wielogodzinne badania, podczas których możesz zostać poproszony o wypełnienie różnego rodzaju testów.
Jednym z możliwych testów jest zestaw zdań do dokończenia. Jest to tak zwany Test Niedokończonych Zdań Rottera. Są to zazwyczaj dwie kartki A4. Ten test będzie dostosowany do Ciebie i Twojej sytuacji, każdy będzie zawierał inne zdania.
- Kiedy widzę mężczyznę z kobietą, myślę…
- Kiedy obserwuje inne rodziny uważam, że moja…
- Najbardziej boję się…
- Jestem szczęśliwy, gdy…
Zakłada się, że zdania stworzone przez badanego odzwierciedlają jego postawy, motywacje, pragnienia oraz dominujące wyobrażenia na temat otaczającej go rzeczywistości. Poprzez interpretację i zagłębienie się w wypowiedzi biegli mogą przeanalizować nasze cele oraz poznać mocne i słabe strony. Jest to rodzaj „luźnego” testu, który pozwala na dużą dowolność. Dzięki temu można zaobserwować indywidualne cechy osoby udzielającej odpowiedzi.
Przykładowe testy do badanie więzi rodzinnych – Test CUIDA oraz Skala Postaw
Innym rodzajem kwestionariusza, który może pojawić się na badaniach, to test CUIDA. Znajduje się na nim prawie 200 stwierdzeń. Do każdego musisz zaznaczyć jedną z czterech możliwych odpowiedzi: zdecydowanie się zgadzam, raczej się nie zgadzam, raczej się zgadzam lub zdecydowanie się nie zgadzam.
Podczas badania używa się również Skali Postaw Rodzicielskich Mieczysława Plopy. Jest to 50 stwierdzeń, do których musisz się ustosunkować podobnie jak w teście CUIDA. Ten kwestionariusz ma wykazać, jaki styl przywiązania charakteryzuje Twoje podejście do dziecka: bezpieczny, lękowo-ambiwalentny czy unikowy.
Przykładowe stwierdzenia:
- Wymagam od dziecka bezwzględnego posłuszeństwa
- Myślę, że mam i będę mieć zaufanie do swojego dziecka
- Bardzo często myślę o swoim dziecku
- Nie wymagam, aby moje dziecko teraz, czy jak dorośnie, zewszystkiego mi się zwierzało
Najczęściej zadawane pytania dotyczące badania więzi rodzinnych:
Czy biegli sporządzając opinię mogą zawrzeć informację, o którą nie pytał Sąd?
Jak przygotować się do badań psychologicznych?
Przede wszystkim przejrzeć akta sprawy, pamiętać o swoich celach oraz być przygotowanym na szczegółowe pytania. Umieć podać przykłady sytuacji z życia rodzinnego. Poświęcać dziecku uwagę podczas badania. Biegli oceniają nasze interakcje i dynamikę panującą w rodzinie.
Ile trwają badania więzi rodzinnych?
Czy wziąć ze sobą na badanie jakieś dokumenty?
Z poważaniem,
Adwokat Marta Wnuk
Umów się na spotkanie – Kalendarztel.: +48691512933
e-mail: kontakt@adwokatwnuk.pl